Hipernova Modellemesi
Hipernova Modellemesi
Yeni oluşmuş bir yıldız, en basit füzyon reaksiyonu olan hidrojen
çekirdeğini helyum çekirdeğine dönüştürme işlemini gerçekleştirir. Ömrünün
sonuna yaklaşan yıldız, artık içerisindeki tüm hidrojeni, helyuma çevirmiş
ve bu değerli yakıtını tüketmiştir. Sırasıyla helyum, berilyum gibi
elementleri de yakıt olarak kullanmıştır. Bu yanma süreci, çekirdeğin kütlesini
arttırır. Bu artma ile yıldız çekirdeği, kendi ağırlığını ve üzerindeki
katmanların basıncını taşıyamaz hale gelir. Bu noktada kütle çekim baskınlaşır
ve felaket boyutunda bir içe çökme gerçekleşir.
Bu modele göre, Güneş'ten çok daha büyük kütlede dev bir yıldız ya
da yıldız kümesinin çökmesi sonucunda, uzay-zamanda ışık dahil hiçbir şeyin
dışarı kaçamayacağı karadelik oluşur.
Aynı anda, yıldızın kütlesinden bir bölüm de karadelik çevresinde dönen
bir kütle
aktarım diski oluşturur. Yıldızın dıştaki katmanları ise
henüz merkezde olanlardan habersizdir. Karadelik çevresindeki diskin iç
kesimleri, diskin dışından daha hızlı döndüğünden dolayı güçlü elektrik ve manyetik alanlar oluşur.
Bu alanlar,
yıldızın dönüş ekseni boyunca fışkıran
madde jetleri oluşmasına neden olur. Jetler,
yıldızın dış katmanları içinden on saniyede geçerek yıldızın kutuplarından birbirine ters
yönde fışkırır. Sonunda jetler ve parçacık rüzgârları,
yıldızın bir süpernova
patlamasıyla dağılmasına neden olurlar.
Yorumlar
Yorum Gönder